Okres noworodkowy trwa od urodzenia do 28. dnia życia dziecka. W tym czasie dochodzi do niezwykle ważnych przemian w organizmie naszego maluszka. Dziecko nabywa wiele cennych umiejętności, charakterystycznych dla 1 miesiąca życia dziecka. W tym okresie dziecko często zmaga się także ze stanami przejściowymi, które nie są nieprawidłowością w tym okresie.

Charakterystyczne dla okresu noworodkowego stany przejściowe to:

• fizjologiczny spadek masy ciała – w pierwszych 5 dniach życia dziecka następuje gwałtowny spadek masy ciała, który nie jest oznaką nieprawidłowości. Zjawisko to występuje u wszystkich zdrowych noworodków. Utrata masy ciała nie powinna jednak przekroczyć 10% urodzeniowej masy ciała. Przykładowo, jeśli nasze dziecko po porodzie ważyło 3500g, nie powinno ubyć na wadze więcej niż 350g. W 7 dobie życia nasze dziecko zaczyna przybierać na wadze i w 2 tygodnie po urodzeniu noworodek wyrównuje masę ciała do poziomu z momentu urodzenia. Dlaczego dziecko ubywa na wadze? Otóż ta strata masy spowodowana jest głównie utratą wody poprzez: oddawanie moczu, smółki, utratę przez płuca, wysychaniem pępowiny i utratą mazi płodowej.

• żółtaczka fizjologiczna – występuje fizjologicznie u ponad 50% noworodków w pierwszej 2-3 dobie życia, osiągając szczyt w 3-4 dobie i ustępując najpóźniej w 10 dobie życia. Dlaczego żółtaczka u noworodków się pojawia? Otóż wątroba dziecka jest niedojrzała, co powoduje nadmierny rozpad erytrocytów, utrudnienie odpływu żółci i wystąpienie żółtego zabarwienia skóry dziecka. Ogólny stan noworodka podczas żółtaczki fizjologicznej nie ulega zmianie. Nasze dziecko może być senne, mniej ruchliwe i słabiej przybierać na masie. Żółtaczka fizjologiczna zawsze wymaga obserwacji. Jeśli poziom bilirubiny (tak, to ona powoduje wystąpienie żółtaczki) jest zbyt wysoki, najlepiej zastosować fototerapię. Fototerapia polega na naświetlaniu dziecka w inkubatorze. Wyjmuje się je tylko na czas karmienia. Fototerapia nie szkodzi maluszkowi, a pozwala szybciej pozbyć się żółtaczki. Po więcej na temat leczenia żółtaczki, kliknij!

• fizjologiczny wzrost temperatury ciała – występuje najczęściej w 3-4 dobie życia. Wzrost może osiągnąć poziom 40’C. Dlaczego występuje? Najprawdopodobniej z powodu niedostatecznej ilości karmień. W tym okresie dziecko jest aktywne, bardzo aktywne i szuka pokarmu. Częste i długie karmienie pozwoli ustabilizować temperaturę ciała dziecka. Można również zastosować kąpiel ochładzającą w wodzie o temperaturze 22’C i zapewnić odpowiedni mikroklimat w pokoju dziecka – temperatura ok. 22’C, a wilgotność ok. 60%. Więcej na temat gorączki u dzieci przeczytasz tutaj.

• odczyny ciążowe – stan ten występuje około 7 dnia życia dziecka. Charakteryzuje się powiększenie gruczołów piersiowych dziecka z wydostającą się wydzieliną, podobną do siary. U dziewczynek często obserwuje się również powiększenie łechtaczki i wydobywanie się z pochwy śluzu. Stany te nie wymagają interwencji medycznej – zanikają samoistnie gdy hormony matki wyewakuują się z organizmu. Więcej na ten temat – Odczyny ciążowe u maluszka.

• stolce przejściowe – noworodek powinien oddać swój pierwszy stolec – smółkę, w przeciągu 24h życia. Smółka jest lepką, gęstą, ciemnozieloną, bezwonną, ciągnącą się masą. Od 4-5 doby życia pojawiają się luźne brązowo-zielone stolce tzw. stolce przejściowe.  Liczba i konsystencja stolców zależy od częstości karmienia, ilości zjadanego pokarmu i od rodzaju pokarmu (mleko naturalne czy sztuczne). Pod koniec pierwszego tygodnia życia stolce stają się żółte i dobrze uformowane. Utleniając się na powietrzu, mogą przybrać barwę jasnozieloną.

• rumień toksyczny – występuje u większości noworodków w pierwszych 48 godzinach życia. Rumień występuje pod postacią zaczerwienionych plam wraz z białawymi grudkami na ciele dziecka. Występuje głównie na tułowiu i klatce piersiowej, z wyjątkiem dłoni i stóp. Zmiany ustępuję samoistnie w przeciągu tygodnia. Aby przyśpieszyć gojenie skóry możemy dziecko wykąpać w specjalnych płynach dostępnych w aptece lub w odpowiednio przygotowanym krochmalu. Instrukcję przygotowania kąpieli krochmalowej znajdziesz tutaj: Kąpiel krochmalowa. Jeśli chcesz dowiedzieć się o innych zmianach, które możesz spotkać na skórze swojego maluszka, kliknij tutaj.

• zaburzenia krzepnięcia – pojawiają się w 3-5 dobie życia dziecka. Jest to objaw niedoboru witaminy K. Aby zapobiec m.in. wystąpieniu krwawienia z przewodu pokarmowego i krwawienia śródczaszkowego podaje się maluszkowi profilaktycznie witaminę K do końca 3. miesiąca życia. Po porodzie każdy maluch dostaje jednorazową dawkę witaminy K w zastrzyku domięśniowym lub doustnie. Od 2. tygodnia życia dziecka do 3. miesiąca witaminę K podaje doustnie dziecku mama w dawce 25ug/dobę. Jeśli maleństwo jest karmione sztucznie, witaminy K nie podaje się!

Interesują Cię także badania przesiewowe wykonywane maluszkowi po urodzeniu? Jeśli tak, zajrzyj tutaj.

Drogie mamy, czy Wasze maleństwa przechodziły przez wszystkie stany przejściowe? Czy któreś z nich może stanowiły dla Was jakiś problem? Podzielcie się swoim doświadczeniem! :-)

źródło: Bałanda A.: Opieka nad noworodkiem. Wydawnictwo lekarskie PZWL. Warszawa 2009;53-64